اندیشمند بزرگترین احساسش عشق است و هر عملش با خرد

Thursday, February 17, 2011

صادق هدایت در چنین روزی صد و هشت سال پیش (۱۷ فوریه ۱۹۰۳ مطابق ۲۸ بهمن ۱۲۸۱) در تهران به دنیا آمد. هدایت در تمام نوشته هایش زندگی‌ روزمره مردم را در زمینه‌ها و موضوعات متعدد به تحریر کشید. عشق و علاقه او به فرهنگ پارسی‌ در بسیاری از مقالاتش مشهود است. در قسمت نقد و بررسی، شیوه جدیدی بنیان گذاشت. در حین بر کشیدن خصوصیات نیک ایرانی‌، فرهنگ عامه را مورد سوال قرار داد. با ترجمه هایش داستان نویسی مدرن غرب را شناساند. نه تنها عقب ماندگی مذهبی‌، بلکه کاهش های سیاسی و اجتماعی را افشا کرد.
به نظر من یکی‌ از داستانهایی که به نیکی‌ نماینده چنین افشا گری است، داستان حاجی آقا است. از آنجا که حکومت زمان هدایت از مذهب می‌ترسید، و هرگاه صدای ملاها در میامد به آنها باج سبیل میداد، به این جهت از چاپ مجدد این کتاب در رژیم سابق جلوگیری شده بود (مانند سایر کتابهای ضد مذهبی‌ هدایت از جمله توپ مرواری و البعثه‌الاسلامیه الی البلاد الافرنجیه )، بخصوص که در قسمت هائی از این کتاب رژیم سیاسی زمان نیز مورد پرسش قرار گرفته بود. حکومت فعلی‌ که در حقیقت خود مذهب است قاعدتاً اکثر کتاب های او را منع و حتّی ناشر سابق، امیر کبیر، را به دلیل انتشار کتاب های هدایت توبیخ کرده بود.