هرودوت مورخ یونانی از شهر هالیکارناسوس در قرن پنجم پیش از میلاد میزیست (از سال ۴۸۴ تا سال ۴۲۵ پیش از میلاد). در کشورهای غرب او را به عنوان پدر تاریخ میشناسند. او اولین تاریخ نویسی بود که بطور منظم تاریخ را ثبت، واقعیت اطلاعات را آزمایش، و به طرز چشمگیری آنها را تنظیم میکرد. شهرت او بیشتر برای نوشتن کتاب هیستوری است, که کلمه هیستوری لاتین به معنی تاریخ از این واژه گرفته شده است. هرودوت در این کتاب تاریخ جنگهای ایران و یونان را ثبت کرده است
تاریخ چیست؟ آیا تاریخ یک واقعیت مسّلم است یا یک رشته نظریه؟ با مطالعه وقایع تاریخی مثل ظهور و سقوط امپراتوری‌های روم، یونان، و ایران، تفتیش عقاید قرون وسطا، انقلابات فرانسه و صنعتی، جنگهای جهانی، بیماری‌های واگیر عمومی، حوادث طبیعی، اکتشافات بزرگ، و سایر حوادثی که دنیا را تغییر داده‌اند به این سوالات می‌توان پاسخ داد. ممکن است بعضی از اتفاقات که ثبت نشده اند اما نشانه های علمی دارند مثل بیگ بنگ، نابودی دایناسورها، و تحول اجتماعی را واقعهٔ تاریخی دانست. بطور کلی هر چیزی که در گذشته اتفاق افتاده و تاثیر عمیقی بر انسان و جهان گذاشته است تاریخ است. این نکته ضروری است که حرفی که توسط شخصی گفته شده صرفا نظر آن شخص است. شواهد و یا مدارک تاریخی همیشه قابل مطالعه وبررسی اند. موارد بیشماری ثبت شده است که بیگناهیِ شخصی که متهم به یک جرم بوده است، بعد از سالها زندانی یا گاهی بعد از اعدام او ثابت شده است. شما میدانید ده دقیقه پیش چه کرده اید، اما نظر من در مورد اینکه شما ده دقیقه پیش چه کرده اید فقط یک نظر است. حتا خود شما مطمئن نیستید که هر لحظه چه کرده اید، چه برسد به خاطرات بیست سال قبل. اشخاص با توجه به حضور ذهن خود اطلاعات بیشتر و یا کمتری از گذشته دارند. هر چه بیشتر در زمان به عقب بر میگردیم، جامعه و عناصر آن از ما دورتر میشوند، و خاطرات ما بی رنگتر میگردند.مدارک کمتر و اطلاعات کمتر احتمال واقعیت یک حادثه تاریخی را نیز کمتر میکنند. صحت تاریخی اطلاعات را بر سه منبع زیر می‌توان دسته بندی کرد
هر شخصی هر چقدر هم خاطراتش خوب نباشد، بهتر از هر شخص دیگری میتواند اتفاقات مربوط به خود در گذشته را (مثلا بیست سال پیش) به خاطر بیاورد
دومین شخص مطلع از یک اتفاق کسی است که شاهد آن اتفاق بوده است
نفر سوم کسی است که در موقع اتفاق حضور نداشته است ولی اطلاعات او به اندازه‌ای است که میتواند وقوع آن اتفاق را از روی شواهد و مدارک باز سازی کند. این اطلاعات شامل مصاحبه با شهود، مطالعه یادداشت‌های شهود، مطالعه مدارک و تاثیر اتفاق بر محیط (مثل مدرک جرم یا فسیل) می‌باشد. بنابر این، تاریخ چیزی نیست جز نظریه و فرضیه؛ بعضی نظریات و فرضیه‌ها قویتر از دیگران است. بهترین طریق ثبت یک اتفاق تاریخی با مشاهده (ثبت روی نوار) و تصویر برداری آن بطور کامل است. داشتن یک نمونه البته به طرح نظریه کمک می‌کند. همچنین تحقیق و مصاحبه و یا مشاهدهٔ شواهد, تاریخ نگری را به واقعیت نزدیکتر می‌کند. طبری برای جمع آوری تاریخ خود شاگردانش را نزد کسانی که اجدادشان زمان پیغمبر و خلفا و امامان بودند فرستاد تا از ذهنیت تاریخی آنها استفاده کند. این حقیقت یابی در زمان خود یگانه بود، که تاریخ او را ام التواریخ لقب داد
قدیمیترین سند ثبت شده تاریخی چیست؟ نقاشیهای روی غار در اروپا حدود بیست تا سی هزار سال عمر دارند. قدیمیترین تاریخ مکتوب باید بعد از زمانی باشد که نوشتن اختراع شد. تا زمانهای اخیر، قدیمیترین تاریخ مکتوب مربوط به سومر (عراق فعلی) میشد. سنگ نبشته‌ای ۵،۲۵۰ ساله از یک دره در بیابانهای مصر کشف شده که احتمال میرود که مربوط به دورهٔ امپراتوری سکرپین باشد. کاشفان این سنگ نبشته حدس میزنند که قدیمترین اثر تاریخی باشد. علاوه بر آن، آنها معتقد هستند که نوشته ها بسیار شبیه به هیرگلیف هستند, که بعدا اخترع شد.این سنگ نبشته که به مساحت ۴۵ در ۵۰ سانتیمتر است، به وسیلهٔ جان کلمن درنل از دانشگاه یل، و همسرش دبورا درنل که هر دو دیرین شناس هستند، در سال ۱۹۹۵ میلادی زمانی که مشغول مطالعه راه‌های تجارتی در غرب نیل بودند کشف شد
تاریخ وقایعی را که به وجود آمدن کهکشان و اولین موجود انجامیده تشریح می‌کند. تاریخ اخیر وقایعی را که موجب شد بشر به موقعیت فعلی برسد توضیح میدهند. متاسفانه بیشتر تاریخ بوسیله حاکمان نوشته شده و داستان جنگهای آنهاست، نه مردم عادی. صفحات تاریخ نشان میدهند به چه صورتی ما تحول پیدا کردیم. از تاریخ یاد میگیریم که با همهٔ اعتقادات خرافی و جرائم مختلف چگونه انسان سریعاً پیشرفت علمی می‌کند. افکار ما به سمت بهبودی همگانی جریان پیدا می‌کند. زمانی که ما در فکر بر آوردن احتیاجات تمام جامعه هستیم، در آن زمان دموکراسی قابل تحقّق است. علوم گذشته همراه با نظریات تاریخی بهترین وسیله برای پیشبرد فهم اجتماعی است. بدون توجه به تجربیات تاریخی گذشته هر کوششی برای تحقّق دمکراسی بی نتیجه است. وقتی که اتم توسط دمکریتوس در ۲۵۰۰ سال پیش نظریه پردازی شد، اهمیت آن تا قرن‌ها نهفته بود. انتخاب طبیعی دریچه ای را باز کرد که طوفانی از دانش وارد شد و سالها طول خواهد کشید که تاثیر آن کاملا ظاهر شود. رایانه‌ها آن چنان به صورت پیشرفت کردند که نمی‌توان تصور کرد. اطلاعات الکترونیکی آن چنان پیشرفت کردند که هر لحظه اطلاع جدید به دست میاید (نرم افزارهائی روی رایانه‌ها نصب میشوند که از ورود اطلاعات نخواسته جلوگیری میکنند). نقشه ژنها کشیده شدند و خیلی از بیماری‌ها در
نطفه از بین میروند. دی . ان . ا. کاملا شناخته شده است و از آن برای امور علمی از جمله شناسایی استفاده میشود. تمام این پیشرفت‌ها جهت بالا روند جامعه را نشان میدهند. تاریخ، چه داستان پادشاهان و خواجه‌ها باشد یا اخترات و کشف‌های علمی به منظور یادگیری از تجربیات گذشته و سازمان دادن به آنها برای مطالعه راه‌های رسیدن به هدفهای آینده، ضروری است
No comments:
Post a Comment