نوآوری‌های باستانی (۱) بخش نخست از سه‌ بخش

این کتاب که در سال ۱۹۹۴ انتشار یافت اختراعات و نوآوری‌های دوران باستان را مورد بحث قرار میدهد. کتاب گنجینه ایست از پیدایش اختراعات و اکتشافاتی که در زمانهای بسیار دور به منصه ظهور رسیده‌اند. بسیاری از این نوآوری‌ها با سقوط امپراتوریهای متفاوت از یادها رفتند و قرنها بعد به عنوان اختراعی جدید، به دلیل عدم آگاهی‌ از وجود قبلی‌ آنها، عرضه شدند. نمونه‌های چشمگیری از این ابداعات در ایران باستان صورت گرفتند. در اینجا صرفا آن اختراعاتی که سرچشمه آنها در سرزمین پهناور ایران بوده است نقل میشوند. در ضمن، چون گاهی به “ایران” و گاهی به “پرژیا” اشاره میشود، چنانکه کلمه “ایران” استفاده شود در اینجا نیز همین کلمه مورد استفاده قرار می‌گیرد. چنانکه از واژه “پرژیا” استفاده شود، از معادل پارسی‌ آن یعنی‌ “پارس” در اینجا استفاده میشود. گفتار این نکته ضروریست که مقدار معتنابهی از اختراعات در خاور نزدیک، که مهد فرهنگ و تکنولوژی آن زمان بود، به وجود آمدند. خاور نزدیک قرنهای متوالی زیر فرمان امپراتوریهای بزرگ آن زمان، از جمله آشور و فنیقیه و ایران بود. در اینجا (در سه بخش) تنها به گوشه‌هایی از آن که در کتاب تحت عنوان ایران یا فارس آمده اشاره میشود. تاریخهای ذکر شده در این کتاب همه میلادی (قبل یا بعد از میلاد مسیح) هستند، که چنانچه به قبل از میلاد مربوط باشد، حروف (ق.م.) بعد از اعداد نشان دهنده سال میایند.

Ancient Inventions III

The first eight chapters of this book have already been reviewed. This article will examine the last four chapters of: “Ancient Inventions”, copyright 1994 by Peter James and Nick Thorpe. The book represents a historical view of some discoveries and inventions, and their origins. It is divided into twelve chapters, each covering a different subject matter. The first four chapters (Medicine, Transportation, High Tech, and Sex Life) were commented on in an article titled “Ancient Inventions I”. The second four chapters (Military Technology, Personal Effects, Food, Drink, And Drugs, and Urban Life) were reviewed in an article titled “Ancient Inventions II”. Last four chapters of the book are titled: Working the Land, House and Home, Communications, Sport and Leisure.

دگردیسی

دگردیسی در زبان پارسی‌ “دگرگون شدن” و “مسخ” ترجمه شده است. دگردیسی و یا دگر گون شدن معنای تغییر شکل ناگهانی را در ذهن تداعی می‌کند. به عنوان مثال زمانی‌ که کبریت شعله‌وری را در آب فرو می‌بریم، شعله در اثر تماس با آب ناگهان خاموش میشود. واضح است که هر تغییر شکلی‌ به زمان خاصی‌ احتیاج دارد، ولی‌ این زمان برای ما ممکن است آنقدر کوتاه باشد که ما آنرا “ناگهانی” مینامیم. مثال دیگر تغییر شکل آب به یخ است، که ما میتوانیم تغییر تدریجی‌ آنرا در سرمای زمستان مشاهده کنیم؛ که فرضا اگر در اتاق نشسته ایم و به پشت شیشهٔ در حالِ یخ زدن نگاه می‌کنیم، ناظر انجماد تدریجی‌ آب خواهیم بود. اگر ظرف آب داغی‌ را بر روی آن یخ بریزیم، یخ دفعتا نه تنها به آب، بلکه به بخار تبدیل خواهد شد، که این در اثر دمای‌ زیاد است. بنابراین جامد شدنِ آب به نظر ما تدریجی‌ ولی‌ مایع و بخار شدنِ آن به نظرمان ناگهانی خواهد بود. واژه‌های پارسی‌ که برای این فعل و انفعال استفاده میشوند حالت دوم را که تغییر ناگهانی است بیشتر از تغییر نخست میرسانند. در زبان لاتین به واژهٔ دگردیسی، “متامورفسیس” (در اصل یونانی) می‌گویند. این واژه از سه قسمت “متا” و “مورف” و “سیس” تشکیل شده است. “متا” برای نشان دادن یک مفهوم انتزاعی است که از مفهوم دیگری منبعث شده باشد. پسوند “سیس” یک قاعدهٔ دستوری است که واژه‌ای که با این پسوند خاتمه میابد معنای ماخذ اطلاعاتی را می‌گیرد. “مورف” در اصطلاح برای تغییر تدریجی‌ میاید. بنابراین، در زبان لاتین حالت نخست (در مثالِ تغییر شکلِ آب به یخ) مورد نظر است. تکرار این مطلب لازم است که منظور از تغییر ناگهانی، مدت خاصی‌‌ است که چون در نظر ما بسیار کوتاه است به آن تغییر ناگهانی میگوییم

Ancient Inventions: II

The book, Ancient Inventions, has already been introduced and the first four chapters have been briefed. The book is a great archaeological as well as historical account of inventions and discoveries of the ancient time, which represents a different picture of our ancestors, from what we are used to. For a long, we have had a tendency to believe that technological knowledge has remained exclusively with our generation, and ancient people were some savages who did not progress to any level close to ours. This book proves this assumption incorrect, and claims  that many of our recent technological advances have roots in ancient times, and some high tech inventions, such as computers, may have been the result of innovations of people living some Melania before us. In analyzing some brilliant articles of this book, the next four chapters (chapters five through eight) are discussed here. Last four chapters (nine through twelve) will be introduced in a final article about this book.