شهناز رشدیه
(شهناز آزاد) (۱۲۸۰–۱۳۴۰) روزنامهنگار و یکی از پیشگامان جنبش زنان در ایران بود.
او سردبیری نامه بانوان را برعهده داشت.
شهناز در خانوادهای
فرهنگی و طبقه متوسط رو به بالا زاده شد. پدرش حاج میرزا حسن رشدیه مردی تحصیل
کرده و مدرسهساز بود. در جوانی با ابوالقاسم آزاد مراغهای ازدواج کرد که روزنامهنگار
بود. خود نیز در ۱۲۹۹ قبل از سن ۲۰ سالگی اقدام به انتشار نامه بانوان برای آگاهی
زنان نمود. این نشریه مقالاتی درباره حقوق زنان، حجاب، اخبار ملی و بینالمللی چاپ
میکرد و همه مقالههایش به قلم زنان بود. شهناز آزاد و همسرش در کنار آزارها،
زندان و تبعید، با کمبود سرمایه و مشکلات مالی برای چاپ روزنامههایشان نیز روبرو
بودند. شهناز آزاد در ۶۰ سالگی در سال ۱۳۴۰ درگذشت.
توبا آزموده
(طوبا، طوبی) (۱۲۵۷-۱۳۱۵) مؤسس دبستان ناموس و نیز نخستین دبیرستان دخترانه در
تهران، از پیشگامان جنبش زنان در ایران بود.
توبا در ۱۲۵۷ در
خانوادهای از طبقه متوسط با پدری باسواد و ارتشی در تهران زاده شد. در خانه نزد
آموزگاران سرخانه (و نیز بعد از ازدواج) فارسی و فرانسه و عربی آموخت. در ۱۴ سالگی
به ازدواج مردی نظامی درآمد اما زود جدا شدند. طوبا پس از جدایی چند سال درس خواند
و به آموختن علوم مختلف مشغول شد. او دبستان ناموس را در ۱۲۸۶ در تهران با مشقات
فراوان و مخالفتهای بسیار تأسیس کرد. طوبا آزموده این مدرسه را با پشتکار و
مبارزه حفظ کرد و در سال ۱۳۰۷ نخستین دبیرستان
دخترانه تهران را نیز تأسیس نمود. طوبی آزموده در سال ۱۳۱۵ در سن ۶۰ سالگی درگذشت.
دخترانه تهران را نیز تأسیس نمود. طوبی آزموده در سال ۱۳۱۵ در سن ۶۰ سالگی درگذشت.