Cinco de Mayo- سینکو دِ مایو یا پنجم ماه مِه

جشنِ روز پنجم ماه مِه در مکزیک و ایالات جنوب غربی آمریکا (کالیفرنیا، آریزونا، نیو مکزیکو، تکزاس) هر ساله بر پاست. عده‌ای تصور میکنند که این جشن به مناسبت روز استقلال مکزیک است. گرچه مکزیک، که از نظر مساحت سیزدهمین کشور بزرگ دنیا و از نظر نفوس بزرگترین کشور اسپانیائی زبان محسوب میشود، از زمان تهاجم و استعمار اسپانیا در سال ۱۵۲۱ هیچگاه نتوانست استقلال کامل خود را حفظ کند. با این وجود روز دیگری را به منظور جشن استقلال اختصاص داده است که  در ۱۶ سپتامبر (گِریتو د دولورِس؛ به مناسبت واقعهٔ ۱۶ سپتامبر ۱۸۱۰) می‌باشد.

تاریخچه جشن پنجم ماه مِه بر میگردد به سال ۱۸۶۲، و اخراج فرانسویان از خاک مکزیک در پنجم ماه مِه. پس از جنگهای متوالی برای استقلال، از جمله جنگ پستری (اولین جنگ با فرانسه در سال ۱۸۳۸)، و با آمریکا (۱۸۴۶ تا ۱۸۴۸)، و جنگ داخلی‌ (۱۸۵۷ تا ۱۸۶۱) دولت مکزیک استقامت خود را از دست داده بود (بخصوص در جنگ داخلی‌ که به جنگ اصلاحات نیز مشهور بود و بین مترقیون و محافظه کاران سالها ادامه داشت) و قادر به پرداخت قروض خود نیز نبود. در سال ۱۸۶۰ دولتهای اسپانیا، انگلیس، و فرانسه (بزرگترین دولتهای استعماری آن زمان) از ضعف حکومت مکزیک استفاده کردند و به بهانه وصول طلب خود، که دولت بی‌چیز مکزیک توانائی‌ پرداخت آنرا نداشت، این کشور را محاصره کردند. پس از مذاکرهٔ دولت مکزیک با انگلیس و اسپانیا، ناوگانهای این دو کشور عقب نشینی کردند. ولی‌ فرانسه به حمله خود ادامه داد و قسمتهائی از مکزیک را محاصره کرد. در جنگی که در منطقه پوئبلا (که این روز را روز نبرد پوئبلا نیز مینامند)در گرفت، لشگر مکزیک توانست با تعداد سربازان ۴۰۰۰ نفری خود به ارتش ۸۰۰۰ نفری فرانسه تفوّق یابد.

با توجه به اینکه ارتش پُر قدرت فرانسه در آنزمان به شکست ناپذیری شهرت داشت، این پیروزی برای مکزیک بسیار چشمگیر بود و به سربازان روحیه سلحشوری داد. البته فرانسه با اعزام نیروی بیشتر عاقبت وارد مکزیک شد و حدود چهار سال (۱۸۶۴ تا ۱۸۶۷) استعمار خود را ادامه داد. در سال ۱۸۶۷ آمریکا به دولت مکزیک کمک کرد که بر فرانسه چیرگی یابد (تسهیلاتی که ارسال آنها از سال ۱۸۶۵ و پس از اتمام جنگهای داخلی‌ آمریکا آغاز شده بود). فرانسه که آمادگی درگیری با آمریکا را نداشت نیروهای خود را تخلیه کرد. طبق روش متداول ایالات متحده از آغاز، بیرون کردن فرانسه به استعمار خزنده آمریکا در مکزیک انجامید، که تا کنون ادامه دارد. رئیس جمهور مکزیک، بنیتو هوارز، در نهم مِه سال ۱۸۶۲ سالروز نبرد پوئبلا، یا سالروز پنجم ماه مِه را به عنوان یک  جشن ملی‌ اعلام کرد.